Tarihte bugün: 28 Eylül'de neler oldu?

Tarihte bugün: 28 Eylül'de neler oldu? 1538 yılında Osmanlı donanması Preveze Deniz Muharebesini kazanacak, 1730 yılına gelindiğinde ise Patrona Halil İsyanı başlayacaktı. 28 Eylül 1889 yılına gelindiğinde ise hayatımızın vazgeçilmez ölçü birimleri kilogram ve metre I.Ağırlıklar ve Ölçümler Genel Konferansı'nda tanımlanacaktı. İşte 28 Eylül günü tarihe kaydedilmiş olaylar ve Mustafa Kemal Atatürk Kronolojisi...

1538 - Osmanlı donanması ile Haçlı donanması arasındaki Preveze Deniz Muharebesi Osmanlı galibiyetiyle sonuçlandı.

Preveze Deniz Muharebesi, 28 Eylül 1538 tarihinde Yunanistan'ın kuzeybatısındaki Preveze'de Osmanlı Donanması ve Papa III. Paulus'ün çabalarıyla bir araya gelen Haçlı donanması arasında gerçekleşen deniz muharebesi. Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması, Amiral Andrea Doria komutasındaki Haçlı Donanması'nı imha etti. Bu deniz muharebesi sonucunda Akdeniz'de Osmanlı Donanması'na karşı koyabilecek bir donanma kalmadı ve Türk hakimiyeti başlamış oldu.

1730 - Lâle Devri'ni sona erdiren Patrona Halil İsyanı başladı.

Patrona Halil İsyanı, Osmanlı Devleti'ndeki Lale Devri'nin sonunu getiren ayaklanmadır. Patrona Halil idaresinde, bu ayaklanma 28 Eylül 1730'da başlayıp günlerce sürmüştür. Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa idam edilmiş; Sultan III. Ahmed tahttan indirilmiş ve yerine yeğeni I. Mahmud tahta geçirilmiş ve sonradan Lale Devri adı verilen devir sona erdirilmiştir.

1864 - Uluslararası Emekçiler Birliği (Birinci Enternasyonal) Londra'da kuruldu.

1889 - Metrik sistemin temel birimleri olan kilogram ve metre Fransa'da düzenlenen I. Ağırlıklar ve Ölçümler Genel Konferansı'nda tanımlandı.

1920 - Kâzım Karabekir komutasındaki Türk ordusu, Doğuda Ermenileri yendi.

1928 - Alexander Fleming, Penicillium Notatum isimli bir küfün antibiyotik özellikler taşıdığını keşfetti ve Penisilini buldu.

1937 - Anayasanın değiştirileceğini iddia eden Tan gazetesi Bakanlar Kurulu tarafından 10 günlüğüne kapatıldı.

1937 - Mussolini ve Hitler, Berlin Olimpiyat Stadyumu'nda bir milyonu aşkın insanın katıldığı bir gösteride birlikte konuşarak gövde gösterisi yaptı.

1939 - Nazi Almanyası ve SSCB, işgal ettikleri Polonya'yı paylaştıkları bir protokol imzaladı.

1950 - BM emrine verilen Kore birliği, İskenderun'dan gemilerle Kore'ye doğru hareket etti.

1955 - Türk Migros İstanbul'da hizmete başladı.

1961 - Cemal Abdül Nasır önderliğinde Mısır ile Suriye'nin birleşmesiyle oluşan Birleşik Arap Cumhuriyeti Suriye'deki askeri darbenin ardından sona erdi.

1965 - İstanbul Kız Kulesi Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanlığı'na devredildi.

1978 - Sosyalist Enternasyonal, CHP'nin üyelik başvurusunu kabul etti.

Sosyalist eğilimdeki çeşitli işçi sınıfı partileri II. Dünya Savaşı'ndan hemen sonra uluslararası bir federasyon içinde yeniden örgütlenme girişimlerini başlattılar. 1946'da İngiltere'de toplanan uluslararası konferansta bir haberleşme ve irtibat bürosu kuruldu. Bu büro ertesi yıl daha temsili nitelikte bir danışma organına dönüştürülerek Uluslararası Sosyalist Konferans Komitesi (COMISCO) adını aldı. Bu komite 1951'de Enternasyonal'i yeniden kurmaya karar verdi. Sosyalist Enternasyonal'in kuruluşu Temmuz 1951'de Frankfurt am Main'da düzenlenen kongrede gerçekleşti.

1978 - Sovyetler Birliği, Kuzey Kutbu'nda nükleer denemeler yaptığını ilk kez açıkladı.

1982 - Halk arasında Banker Kastelli olarak anılan Abidin Cevher Özden, Tunus'ta yakalandıktan sonra Türkiye'ye getirilerek tutuklandı.

1992 - Avrupa Birliği kuruldu.

1994 - Modern deniz tarihinin en büyük kazası yaşandı ve M/S Estonia feribotu Baltık Denizi'nde battı; 852 kişi öldü.

Estonya felaketi 28 Eylül 1994 de yaklaşık 00:55 ile 01:50 (UTC+2) de gerçekleşti.Estonya'daki Tallinn'den İsveç'deki Stockholm rotası üzerinden 27 Eylül akşamı saat 19:00 da hareket eden geminin sonraki gün yaklaşık 09:30 da Stockholm'da olması bekleniyordu.Gemi 989 yolcu ve mürettebat taşıyordu.Son felaket raporuna göre ,hava sertti,rüzgar hızı 15–20 m/s , kuvveti ise 7-8 Beaufort scala ve karakteristik dalga yüksekliği 3-4 metre idi. Gemi tehlike sinyali göderdiğinde yan yatıyordu.

1995 - Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) lideri Yaser Arafat ile İsrail başbakanı İzak Rabin, Batı Şeria'nın Filistin yönetimine devri konusunda anlaştılar.

2003 - Türkiye Bayan Millî Voleybol Takımı, tarihinde ilk kez Avrupa 2.si oldu.

TARİHTE BUGÜN ATATÜRK : ATATÜRK KRONOLOJİSİ

1938 - Atatürk'ün, Barbaros'u anma töreni nedeniyle denizde düzenlenen ışık oyunlarını Dolmabahçe Sarayı'nın penceresinden izlemesi.

Atatürk'ün, Barbaros'u anma töreni nedeniyle İstanbul Valisi Muhittin Üstündağ'ın halkın saygı ve bağlılık duygularını bildiren telgrafına teşekkür cevabı.

1937 - Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği'nin, Başbakan İsmet İnönü'nün izin alması üzerine bazı gazetelerdeki asılsız haber ve yazılar üzerine bildirisi: "Türk kamuoyunun böyle hareketleri tasvip etmeyeceğine şüphe yoktur!"

1936 - Atatürk'ün, öğleden sonra Büyükada Yat Kulüp'ten araba ile Ruşen Eşref Ünaydın'ın evine gelişi, bir süre dinlendikten sonra, akşamüzeri Sakarya motoruyla Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

1935 - Atatürk'ün, öğleden sonra ve akşamı Çankaya'da kütüphanesinde çalışarak geçirmesi.

1933 - Atatürk'ün, akşamüzeri Beylerbeyi Sarayı'na gidişi, bir süre dinlendikten sonra tekrar   Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

1932 - Atatürk'ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'nda Türk Dil Kurultayı çalışmalarını izlemesi.

1925 - Bursa'da binlerce kişinin, şapka inkılâbını benimsediklerini göstermek üzere Atatürk'ün kalmakta olduğu Cumhuriyet Kasrı'na gidişi ve Atatürk'ün konuşması: "...Hep beraber izlediğimiz yol doğrudur. Bu yol bizi mutluluğa eriştirecektir!"

1924 - Nasturi isyanı.

Atatürk'ün, Lâtif Hanım'la beraber sabah Sivas'tan hareketle 11.30'da Zara'ya gelişi, bir süre dinlendikten sonra Zara'dan hareketle yolda Hafik'e de uğrayarak saat 18.00'de Suşehri'ne varışı ve geceyi burada geçirişi. [Kocatürk]  

1923 - Atatürk'ün, Rumeli Müslümanlarının yerleştirilmesi ve Yunan tahribatının tamiri için yardım amacıyla İslâm âlemine bildirgesi: "...Yunan idaresindeki Müslümanları buralarda yerleştirmeye, altıyüz bin kişiye ekmek vermeye, mesken bulmaya çalışan Türkler, kardeşlerinin sefaletten yok olmamaları için İslâm âleminin iyilikseverliğine müracaat ediyor." [Kocatürk]

1922 - Atatürk'ün, General Harington'un 27 Eylül 1922 tarihli telgrafına cevabı: "...Fransızlar ve İtalyanlar gibi, siz de Asya sahilinde bulunan kıtalarınızı geri çekmeye hazır olduğunuz takdirde, Boğazlar sahilinde bulunan kıtalarımıza yavaş yavaş geri çekilmeleri ve yalnız mülkî idare ile polis örgütünü düzenlemekle yetinmeleri hususunda emir vermeye hazırım!"

Atatürk'ün, İzmir'e gelen Fransız Diplomatı Franklin Bouillon ile görüşmesi.

Atatürk'ün, Fransız Doğu Donanması Komutanı Amiral Dumesnil'in 27 Eylül 1922 tarihli mektubuna cevabı.

İngiltere Dışişleri Bakanı Lord Curzon'un, İstanbul'daki İngiliz Yüksek Komiseri Rumbold'a telgrafı: "Mustafa Kemal tarafsız bölgeden çekilmezse Yunan donanmasının da Marmara'yı ve Çanakkale Boğazı'nı kullanmasına izin verilecektir. Bunu Ankara'ya duyurunuz(!)" [Kocatürk]

1920 - Doğu Cephesinde milli kuvvetlerin Ermeniler'e taarruzu.

Kazım Karabekir komutasındaki Türk ordusu, doğuda Ermenileri yendi.

Atatürk'ün, Matbuat ve İstihbarat Genel Müdürlüğü'nün çalışmaları hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Bugün gerçekten Anadolu'da basın vardır ve bu basın, yine Anadolu'da vuku bulan çalışmaların sonucudur. Hemen hemen önemli bir merkezimiz yoktur ki orada bir gazete çıkmamış olsun. Demek ki Anadolu'da basın vardır; bu nedenle basın ihmal edilmemiştir." [Kocatürk]

1920 - Turkish troops sucussful in offensive launched to counter armed Armenian revolt in the east.

1920 - Hıyanet-i Vataniye Kanununa göre açılan davalarda İstiklal Mahkemelerinin yetkili kılınması hakkında kanun.

1919 - Mustafa Kemal Paşanın Padişah ve Damat Ferit Hükümetiyle Heyeti Temsiliye arasında aracı oynayan Abdülkerim Paşa ile telgraf görüşmesi.

Atatürk'ün, Sivas'tan vilâyetlere yazısı: "...Bölgeniz dahilindeki seçim hazırlıklarının derecesini ve belirlenmiş ise adaylarınızı ve kimin milletvekili olmak istediklerini iki gün içinde bildirmenizi, Heyet-i Temsiliye özellikle rica eder."

1918 - Atatürk'ün, Mareşal Liman von Sanders'in emri ile Rayak Bölgesi Komutanlığı'na atanması: "...Mustafa Kemal Paşa'nın mümkün olan çabuklukla Rayak'ta emir ve komutayı eline alması."

İlerleyen İngiliz taarruzu karşısında geri alınan 7. ve 4. Ordu birliklerinin Şam-Rayak çizgisine çekilmeleri.

1916 - Allied offensive on the Salonika Front.

1910 - Atatürk ve Fethi Bey'in dahil olduğu -Picardie manevralarını izleyen- Türk heyetinin, Fransa'nın St. Etienne şehrinde Top ve Tüfek Fabrikası'nı gezmeleri.  [Kocatürk]

Doğumlar

MÖ 551 - Konfüçyüs, Çinli filozof (ö. MÖ 479)

1681 - Johann Mattheson, Alman besteci (ö. 1764)

1803 - Prosper Merimee, Fransız romancı (ö. 1870)

1841 - Georges Clemenceau, Fransız gazeteci, doktor, siyasetçi ve Başbakan (ö. 1929)

1852 - Henri Moissan, Fransız kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1907)

1887 - Avery Brundage, Amerikalı atlet (ö. 1975)

1898 - Carl Clauberg, Nazi Almanyası'nda tıp doktoru (Toplama kamplarında insanları kobay olarak kullanan) (ö. 1957)

1905 - Max Schmeling, Alman boksör ve Dünya ağır sıklet şampiyonu (ö. 2005)

1919 - İsmail Erez, Türk diplomat ve Türkiye'nin Paris Büyükelçisi (ö. 1975)

1924 - Lale Oraloğlu, Türk tiyatro sanatçısı (ö. 2007)

1924 - Marcello Mastroianni, İtalyan oyuncu (ö. 1996)

1930 - Immanuel Wallerstein, Amerikalı sosyolog

1932 - Víctor Jara, Şilili sanatçı (ö. 1973)

1933 - Miguel Berrocal, İspanyol ressam ve heykeltıraş (ö. 2006)

1934 - Brigitte Bardot, Fransız oyuncu

1950 - Levent Kırca, Türk komedyen

1952 - Seyyal Taner, Türk şarkıcı ve oyuncu

1952 - Sylvie Kristel, Hollandalı sinema sanatçısı ve model (ö. 2012)

1957 - Ayşegül Aldinç, Türk şarkıcı ve oyuncu

1967 - Mira Sorvino, Amerikalı aktris (Oscar ve Altın Küre ödülü sahibi)

1968 - Naomi Watts, İngiliz oyuncu

1970 - Miraç Eronat, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısı

1971 - Cenk Durmazel, Türk komedyen ve Malt ve Badluck grubunun solisti

1972 - Dita Von Teese, Amerikalı model

1976 - Fedor Emelianenko, Rus dövüşçü

1979 - Bam Margera, Amerikalı aktör ve kaykaycı

1981 - Gül Gölge, Türk TV sunucusu, manken ve oyuncu

1986 - Andrés Guardado, Meksikalı futbolcu

1986 - Engin Öztürk, Türk oyuncu

1987 - Hilary Duff, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu

1989 - Çağla Büyükakçay, Türk millî tenisçi

1989 - Marcus Gross, Alman kanocu

Ölümler

1555 - Kara Ahmed Paşa, Osmanlı sadrazamı (Kanuni dönemi) (d. ?)

1891 - Herman Melville, Amerikalı şair ve yazar (d. 1819)

1895 - Louis Pasteur, Fransız kimya ve biyoloji bilgini (d. 1822)

1918 - Georg Simmel, Alman sosyolog ve filozof (d. 1858)

1953 - Edwin Hubble, Amerikalı astronom (d. 1889)

1964 - Harpo Marx (Marx Kardeşler'in ikincisi), Amerikalı oyuncu ve komedyen (d. 1888)

1966 - Andre Breton, Fransız yazar ve şair (d. 1896)

1970 - Cemal Abdül Nasır, Mısır'ın 2. Cumhurbaşkanı sosyalist lider (d. 1918)

1970 - John Dos Passos, Amerikalı yazar (d. 1896)

1978 - I. Ioannes Paulus, Papa (33 günle dönemi en kısa 10 papadan biri) (d. 1912)

1979 - Cevat Yurdakul, Türk polis ve Adana Emniyet Müdürü (suikast sonucu) (d. 1942)

1984 - Cihat Baban, Türk siyasetçi, gazeteci ve yazar (d. 1911)

1987 - Sevim Deran, Klasik Türk müziği sanatçısı (d. 1935)

1989 - Ferdinand Marcos, Filipinler Devlet Başkanı (d. 1917)

1991 - Miles Davis, Amerikalı müzisyen (d. 1926)

1993 - Tevfik Akdağ, Türk şair (d. 1932)

1994 - Harry Saltzman, Amerikalı film yapımcısı (d. 1915)

2000 - Pierre Trudeau, Kanada'nın 15. Başbakanı (d. 1919)

2003 - Elia Kazan, Kayseri doğumlu, Rum asıllı Amerikalı yönetmen ve yazar (d. 1909)

2010 - Arthur Penn, Amerikalı yönetmen (d. 1922)

2010 - Ali Ecder Akışık, Türk tiyatro, sinema oyuncusu ve seslendirme sanatçısı (d. 1938)

2013 - Turgut Özakman, Türk bürokrat, yazar ve avukat (d. 1930)

2014 - Talip Apaydın, Türk yazar (Köy enstitüsü mezunu) (d. 1926)

2016 - Şimon Peres, İsrailli siyasetçi (d. 1923)