Televizyonda yer alan aldatıcı reklamlar en çok sağlık sektörünü hedef alıyor

ANKARA-Mustafa Çalkaya

Reklam Kurulu, 2016 yılında aldatıcı reklamlar nedeniyle 645 durdurma cezası, 135 de durdurma ve idari para cezası uyguladı. 

Bu dönemde, Kurulda görüşülen dosyalara sektörel bazda bakıldığında gıda sektörü 230 dosya ile ilk sırada yer aldı, bunu 167 dosya ile sağlık, 114 dosya ile kozmetik ve temizlik ürünleri, 106 dosya ile turizm sektörü izledi.

En çok başvuru gıda sektöründen oldu

Gümrük ve Ticaret Bakanlığından alınan bilgiye göre, gıda sektörünün kurulda görüşülen dosyalar arasında ilk sırada yer almasının sebebini, son zamanlarda oldukça artan, yüksek tansiyon, şeker, damar sertliği ve kolesterol gibi hastalıkları tedavi ettiği, kilo vermeye yardım ettiği öne sürülen gıda takviyelerinin aldatıcı tanıtımının yapılması oluşturdu.

Ayrıca, varis çorabı, ev tipi nebulizatör (buhar cihazı), ev tipi aspiratör, kan şekeri ölçüm cihazı, numaralı gözlük camları, kontakt lensler ve gözlük çerçeveleri gibi geri ödeme kapsamında bulunan tıbbi cihazların reklamları, bu sektördeki dosya sayısının artmasına neden oldu.

Kozmetik ve temizlik ürünleri sektörünün Kurul'da görüşülen dosyalar arasında 3'üncü sırada yer alması ise kozmetik ürünlerinin reklamlarında varis, yanık, akne ve eklem ağrıları gibi rahatsızlıkları tedavi ettiği yönünde, kozmetik ürün tanımını aşan ve ilaç gibi tanıtılan ürünlerin reklamlarından kaynaklandı.

Reklam Kurulu nedir?

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü bünyesinde çalışan Reklam Kurulu, "4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun"a dayanarak faaliyet yürütür ve bu kanunun 17. maddesi uyarınca oluşturulmuştur.

Kanunun 16. Maddesi ise Reklam Kurulu'nun çalışma ilkesini belirler ve ilgili madde şöyledir: "Ticari reklam ve ilanların yasalara ve genel ahlaka uygun, dürüst ve doğru olmaları esastır. Tüketiciyi yanıltıcı veya onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, tüketicinin can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet hareketlerini ve suç işlemeyi özendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve özürlüleri istismar edici reklam ve yayınlar yapılamaz".

Reklam Kurulu, incelemeleri sırasında sadece Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'u değil, diğer yasalarda yer alan reklama ilişkin hükümleri de dikkate almaktadır.

Örneğin kurul, 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun'un 24. Maddesi uyarınca değişik cezalar vermektedir ve ilgili madde şöyledir: "İcrayı sanat eden tabipler hasta kabul ettikleri mahal ve muayene saatlerini ve ihtisaslarını bildiren ilanlar tertibine mezun olup, diğer suretlerle ilan, reklam vesaire yapmaları memnudur". 

Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un 21. maddesi gereğince de, tüketici sorunlarını tartışmak ve bu sorunları tüketiciler lehine çözmek üzere görüş ve önerileri ilgili kurum ve kuruluşlara iletmek amacıyla Tüketici Konseyi kurulmuştur. Yakın zamanda 3. toplantısını yapan Konsey, çalışmalarını sürdürmektedir.

aa-ttb.org