Telif haklarında yeni dönem hazırlığı

 Kültür ve Turizm Bakanlığınca 1951 tarihli 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun artık güncel ihtiyaçları gözetmemesi ve yaklaşık 7 yıldır süregelen çalışmaların nihayete erdirilmesi amacıyla Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı'nın talimatıyla yeni bir kanun taslağı hazırlandı.

Hükümetin 2017 yılı programında da yer alan ve uzun süredir üzerinde çalışılan kanun tasarısı, bugün internet sitesi üzerinden sektörün ve kamuoyunun görüşlerine açıldı. 

Taslakta yapılan düzenlemeyle güzel sanat eseri sahiplerinin yeniden satıştan pay talep etme hakkının uygulama alanı genişletildi ve devredilemez hale getirildi.

Bilgisayar programı ve veri tabanı nüshalarının satışı veya dağıtımını içeren yayma hakkı bakımından Sınai Mülkiyet Kanunu'na paralel şekilde ulusal tükenme ilkesinden vazgeçilerek uluslararası tükenme ilkesi kabul edilirken diğer eser türlerinde ulusal tükenme korundu.

Radyo ve televizyon kuruluşlarına haklarının ihlali halinde ceza davası açma imkanı tanınırken, bu kuruluşların umuma açık mahallerde lisanslama hakları, kanunda belirlenen girişi ücretli mahallerle sınırlandırıldı.

Kütüphanelerden ödünç alınan kitaplar

Taslağa göre, kütüphanelerin ödünç verecekleri kitaplar için hak sahiplerinden yazılı izin alma zorunluluğu kaldırılırken zorunlu eğitime tabi okul kütüphaneleri haricindeki kütüphanelere ödünç verme karşılığında bedel ödeme yükümlülüğü getirildi. Bu bedele yönelik tarifeyi belirlemek ve bedeli toplamak için Ortak Lisanslama Birliği (OLB) oluşturulması zorunlu tutuldu.

Yeşilçam sanatçılarının hakları için düzenleme 

Taslakta ayrıca özellikle "Yeşilçam oyuncuları" olarak anılan sinema sanatçılarının haklarının güçlendirilmesine yönelik de düzenlemeler yer aldı.

Buna göre, sinema sanatçılarının uygun bedel talep hakkından vazgeçilemeyeceği veya bu hakkın devredilemeyeceği hükmü taslakta yer buldu.

Film yapım sözleşmesinde aksi belirtilmedikçe yayın, yeniden iletim ve internet üzerinden erişime sunma haklarının otomatik olarak yapımcıya devredilmiş sayılacağı da düzenlendi. Bu kapsamda filmin ilk vizyona girmesinden 3 yıl geçtikten sonra filmi yayınlayan kuruluşlar, yeniden ileten platformlar ile internet üzerinden erişime sunanlara bedel ödeme yükümlülüğü getirildi.

Sinema sektörün OLB tarafından belirlenecek uygun bedelin toplanması bakımından zorunlu toplu hak yönetim sistemi benimsenen taslakta, uygun bedel talep hakkının 1995 öncesi filmler dahil olmak üzere, geçmişte üretilmiş filmler için kanunun yürürlüğe girmesinden sonra yapılacak kullanımlar karşılığında eser sahipleri ve oyunculara ödeneceği düzenlendi.

Korsan paylaşım yapan internet sitesine "6 ay" yavaşlatma

İnternet siteleri tarafından gerçekleştirilen hak ihlallerine karşı erişimi engelleme yöntemi iyileştirilirken, internet üzerinden izinsiz dosya paylaşımını takip edebilmek amacıyla meslek birliklerine eserleri dijital olarak işaretleme imkanı, savcılık kararıyla ihlal gerçekleştirdiği tespit edilen internet abonelerinin iki kez uyarılması ve bu uyarılara rağmen ihlale devam eden internet abonesinin erişim hızının altı ayı aşmamak üzere yavaşlatılması yaptırımı düzenlendi.

30 gün süresince görüş bildirilebilecek 

Kültür ve Turizm Bakanlığının internet sitesinde yer alan kanun taslağına ilgili kurum ve kuruluşlar, birlikler, dernekler, sanatçılar ve vatandaşlar da dahil toplumun her kesimi 30 gün süresince görüş bildirebilecek. Gelen görüşlerin ardından son şekli verilecek taslak, yasalaşması için Meclise gönderilecek.

Bakanlığın hazırladığı taslak metinde mevcut kanunun 36 maddesinde değişiklik yapılırken, kanuna 26 da yeni madde eklenmesi öngörülüyor.