Zeki Müren neden google doodle oldu? Zeki Müren Kimdir?

Dünyanın En büyük arama mototu ve sosyal ağı olma özlliği olan Google, önmeli olayları, önemli kişileri belli günlerde kendi logosuna uyarlayara Doodle olarak kullanır. Bütün dünyada Google'ınbu uygulaması yani Doodle en popüler uygulamadır ve şlgi ile tekip edilir. İşte Google Sanat Güneşimiz Zeki Müreni'de doğum günüde unutmayarak Doodle yaptı.

6 Aralık 1931'de Bursa'da dünyaya geldi Türk Sanat Müziği'nin batmayan güneşi  Zeki Müren.. Yaşamı boyunca altı yüzü aşkın plak ve kaset doldurmuş üç yüzü aşkın şarkı besteleyen Zeki Müren 1976'da Londra'daki Royal Albert Hall'da konser vererek bu mekânda sahne alan ilk Türk sanatçı oldu. 2012 yılında Onur Akay'ın önerisiyle sanat güneşi Zeki Müren'in doğum günü 6 Aralık, ilk defa Türk Sanat Müziği Günü olarak kutlandı. 

Zeki Müren'in Doğum Günü unutulmadı ve Google tarafından doodle oldu. Peki Zeki Müren kimdir?

Klasik Türk Müziğinin en büyük isimleri arasında yer alan Zeki Müren'in doğum günü, Google tarafından unutulmadı ve doodle oldu. Hem sesi hem de tarzıyla Klasik Türk Müziğine farklı bir soluk getiren Zeki Müren, 'Sanat Güneşi' lakabıyla bilinmektedir. Peki, Zeki Müren kimdir? İşte usta sanatçı Zeki Müren'in hayatı hakkında bilinmeyenler.

Zeki Müren, Türk şarkıcı, besteci, söz yazarı, oyuncu ve şairdir. "Sanat Güneşi" ve "Paşa" olarak anılan Müren, Klasik Türk müziğinin en büyük isimlerinden biri olarak kabul edilir. Sanata olan katkılarından dolayı 1991 yılında "Devlet Sanatçısı" unvanıyla ödüllendirilmiş, Türkiye'de verilmeye başlanan Altın Plak Ödülü'nün de ilk sahibi olan sanatçı müzik yaşantısı boyunca altı yüzü aşkın plak ve kaset doldurmuş üç yüzü aşkın şarkı bestelemiştir.

Çocukluğu ve eğitimi

Bursa'nın Hisar semtinde, Ortapazar Caddesi'ndeki 30 numaralı ahşap evde Kaya ve Hayriye Müren çiftinin tek çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailesi Üsküp'ten Bursa'ya göç etmişti. Babası kereste tüccarıydı. Ufak tefek ve çelimsiz bir çocuktu. 11 yaşında Bursa'da sünnet oldu.

İlkokulu Bursa Osmangazi İlkokulunda (sonradan Tophane İlkokulu ve Alkıncı İlkokulu) okudu. Henüz ilkokuldayken yeteneği öğretmenleri tarafından keşfedildi ve müzikli okul müsamerelerinde baş rolleri oynamaya başladı. Hayatındaki ilk rolü, bu müsamerelerden birindeki çoban rolüdür.

Ortaokulu yine Bursa'da, Tahtakale'deki 2. Ortaokulda tamamladı. Ortaokulu bitirdikten sonra babasına İstanbul'a gitme arzusunda olduğunu açıkladı ve onun da onayıyla İstanbul Boğaziçi Lisesine yazıldı. Bu okulu birincilikle bitirdi. Olgunluk imtihanlarını pekiyi dereceyle verip İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisine (şimdiki Mimar Sinan Üniversitesi) girdi. Yüksek Süsleme Bölümü Sabih Gözen atölyesinden mezun oldu. Desen çalışmalarını öğrencilik yıllarından başlayarak pek çok kez sergiledi.

Müzik kariyeri

Zeki Müren, Bursa'da tamburi İzzet Gerçeker'den aldığı solfej ve usul dersleriyle musiki bilgileri öğrenmeye başladı. 1949'da, Boğaziçi Lisesi'nde okurken sinema yönetmeni ve yazar Arşavir Alyanak'ın babası Agopos Efendi ile birbaşka hocası Udi Krikor'dan aldığı derslerle de musiki eğitimini sürdürdü. Daha sonra fasıl musikisini iyi bilen ve geniş bir repertuvarı olan Şerif İçli'den çeşitli eserler meşk etti; Refik Fersan'dan, Sadi Işılay'dan, Kadri Şençalar'dan faydalandı.

1950 yılında henüz üniversite öğrencisiyken TRT İstanbul Radyosunun açtığı ve 186 adayın katıldığı solist sınavını birincilikle kazandı. 1 Ocak 1951'de, İstanbul Radyosunda canlı olarak yayımlanan bir programda ilk radyo konserini verdi ve bu konseri çok beğenildi. Bu konserde kendisine eşlik eden saz ekibi Hakkı Derman, Serif İçli, Şükrü Tunar, Refik Fersan ve Necdet Gezen'den oluşuyordu. Konserden sonra Hamiyet Yüceses stüdyoyu arayarak kendisini tebrik etti. O yıllarda TRT Ankara Radyosu Anadolu'da en çok dinlenen radyo idi ve İstanbul Radyosu Anadolu'dan net olarak dinlenemiyordu. Aynı hafta klarnet sanatçısı Şükrü Tunar Müren'i Yeşilköy'deki kendisine ait plak fabrikasına götürerek yine kendi eseri olan "Muhabbet Kuşu" şarkısını plağa doldurttu. Bu plak sayesinde Müren tüm Anadolu'da tanındı.

Zeki Müren, bu başarılı ilk konserden ve plak çalışmasından sonra Türkiye radyolarında düzenli olarak eserler seslendirmeye başladı. Radyo programları on beş yıl sürdü, bunların çoğu canlı yayın programlarıydı. Müren bundan sonra kendini daha çok sahne ve plak çalışmalarına verdi. İlk sahne konserini 26 Mayıs 1955 tarihinde verdi. Genellikle kendi dizayn ettiği sahne kıyafetlerini giyiyordu. Saz heyetine tek tip kıyafet giydirmek ve T podyum kullanmak gibi çeşitli yenilikler getirdi.

Maksim Gazinosu sahnelerinde aralıksız 11 yıl Behiye Aksoy ile dönüşümlü olarak sahne aldı. 1976'da Londra'daki Royal Albert Hall'da konser vererek bu mekânda sahne alan ilk Türk sanatçı oldu.

Zeki Müren 600'ü aşkın plak ve kaset doldurdu. Plağa okuduğu ilk şarkı Şükrü Tunar'ın "Bir Muhabbet Kuşu" güfteli şarkısıdır. Müren 1955'te "Manolyam" adlı şarkısıyla Türkiye'de ilk kez verilen Altın Plak Ödülü'nü kazandı. 1991 yılında Devlet Sanatçısı seçildi.

300 dolayında şarkı besteledi. On yedi yaşındayken bestelediği "Zehretme hayatı bana cânânım" mısrasıyla başlayan acemkürdi şarkı bestelediği ilk şarkıdır. "Şimdi Uzaklardasın" (suzinâk), "Manolyam" (kürdilihicazkâr), "Bir Demet Yasemen", "Gözlerinin İçine Başka Hayal Girmesin" (nihavend) güfteli, "Elbet Bir Gün Buluşacağız" gibi şarkıları sık sık okunan, en sevilen şarkılarıdır. Zeki Müren bu şarkıları plaklara da okumuştur.

Oyunculuk kariyeri

Zeki Müren 1954'te Beklenen Şarkı adlı filmde sinema oyunculuğuna başladı. Büyük bir ticarî başarı kazanan bu filmden sonra, şarkılarının çoğunu kendisinin bestelediği 18 filmde daha oynadı. 1965'te de Arena Tiyatrosu'nca sahneye koyulan Çay ve Sempati adlı oyunda baş rolü oynadı.

Diğer uğraşları

Zeki Müren, başarılı yorumculuk ve oyunculuk kariyerlerinin yanı sıra yüksek eğitimini aldığı desen tasarımına da devam etti. Sahne kıyafetlerinin pek çoğunu kendisi tasarladı. Resimle de uğraşan Müren öğrencilik yıllarından itibaren gerek desenlerini, gerekse resimlerini pek çok ilde sergiledi.

1965 yılında 100'e yakın şiirinin yer aldığı Bıldırcın Yağmuru adlı şiir kitabını çıkardı. Bu kitabında yer alan şiirlerinden bazıları Pembe Yağmurlar, Bursa Sokağı, İkinci Sadık Dost, Çim Makası, Son Kavga, Bu Bestecikler Sana, Alınyazım, Kazancı Yokuşu ve Kendimi Arıyorum'dur.

Rahatsızlığı ve vefatı

Zeki Müren kalp rahatsızlığı ve şeker hastalığı nedeniyle hayatının özellikle son 6 yılında sahne hayatından ve medyadan uzaklaştı. Bodrum'daki evinde inzivaya çekildi. Bu dönemi "kendini dinlemek" olarak tarif eder. 24 Eylül 1996 günü, TRT İzmir Televizyonunda kendisi için düzenlenen tören sırasında geçirdiği kalp krizi sonucu hayata gözlerini yumdu. Cenazesi büyük bir halk kalabalığının katıldığı büyük bir törenle kaldırıldı. Mezarı, doğum yeri olan Bursa'da Emirsultan Mezarlığı'ndadır.

Vasiyetinde tüm mal varlığını Türk Eğitim Vakfı ve Mehmetçik Vakfına bıraktı. TEV ve Mehmetçik Vakfı, 2002 yılında Bursa'da Zeki Müren Güzel Sanatlar Anadolu Lisesi'ni yaptırdı. TEV Bursa Şube Başkanı Mehmet Çalışkan 24 Eylül 2016 tarihinde yaptığı bir açıklamada vakfın Zeki Müren Burs Fonu'ndan 20 yılda 2.631 öğrencinin yararlandığını belirtti.

Ölümünün ardından sanatçının Bodrum'da son yıllarını yaşadığı evi Kültür Bakanlığı'yla yapılan protokol ile Zeki Müren Sanat Müzesi'ne dönüştürüldü ve 8 Haziran 2000 tarihinde ziyarete açıldı.

DOODLE NEDİR?

Doodle, her ne kadar çok daha önceden de kullanılan bir terim olsa da internetin ve arama motoru Google'ın ortaya çıkmasından sonra daha farklı bir anlama sahip. 'Duğdıl' şeklinde okunan Doodle günümüzde, arama motoru Google'ın ana sayfasında 'Google' yazan logosunun sanatsal ve dikkat çekici imaj çalışmalarına dönüşmesi anlamına geliyor. Doodle denildiğinde insanların aklına gelen şey dikkat çekici logolar oluyor.

DOODLE NE ZAMAN ORTAYA ÇIKTI?

İnternetin, günlük hayatın vazgeçilmezlerinden biri olmasından sonra Doodle'lar da bir hayli önem taşımaya başladı. Google tarafından oluşturulan ilk Doodle çalışması 20 Ağustos 1998 tarihinde gerçekleşti. İlk doodle 'Burning Man' festivali için yapıldı ve büyük beğeni toplamasından sonra bir gelenek haline geldi.

Doodle zaman içerisinde popülerlik kazanmaya başladıktan sonra Google'ın da doodle'lar için verdiği önem giderek arttı. İlk olarak Google, sadece önemli günler için doodle'lar hazırlayıp yayınladı. Ancak günümüzde bu durum giderek arttı ve ünlü kişilerin doğum günlerinden önemli bayramları ya da festivalleri kutlamak için de özel doodle'lar hazırlanmaya başladı.

Doodle sadece görsellerden ibaret değil

Doodle çalışmaları ilk etapta yalnızca görsellerden ibaretti. Ancak zaman içerisinde bu durumda da değişikliğe gidildi. Günümüzde doodle çalışmaları bir animasyondan ya da video içerikten oluşabiliyor. Bu noktada Google tarafından belirlenen tasarım ekibinin yaratıcılıkları da önemli bir fark ortaya koyuyor. Google'ın yaratıcı ekibi tarafından hazırlanan doodle'lar hem bir geleneği devam ettiriyor hem de dikkat çekici çalışmalar ortaya koyulmasını sağlıyor.